سنباده زنی یا صاف کردن سطح سفال قبل از میناکاری یا نقاشی و...
سنباده زنی در هنرهای کار با سفال
دانیال اسماعیلی
سرای سفال کرج
سنباده چیست :ورقه ای است از جنس مقوا یا کاغذ یا پارچه که دانه های ساینده مثل سنگ و... برروی آن با چسب مخصوصی قرار گرفته است و برای ساییدن فلزات و سنگها و چوب و سرامیک و سفال و ... مورد استفاده قرار میگیرد و هدف از این ساییدن صاف کردن و برطرف کردن زیری یا شکل یا زیبایی سطح است .
سنباده ها انواع زیادی دارند که ما در هنرهای سرامیک و کار با سفال با برگی (ورقه ای) سرو کار داریم که متداولترین نوع سنباده هاست .
سنباده ورقهای از نظر ابعاد تقریباً شبیه به ورق A4 هست. این سنبادهها در انواع پارچهای و کاغذی در بازار موجود هستند. سنبادههای پوستاب بهصورت ورقهای به فروش میرسد و معمولاً رنگ کاغذ آن به رنگ آبی هست.
سنباده پوستاب دارای کاغذهایی هستند که چسب ضد آب سیلیس دارند و برای کارهایی که باید همراه آب استفاده شوند به کار میرود سیلیس ذرات آب را به بیرون هدایت میکند و از پر شدن فاصله بین ذرات جلوگیری میکند. از این سنباده بیشتر در رنگ کاری خودرو استفاده میشود؛ اما در رنگ کاری چوب معمولاً در مراحل پایانی و پس از سیلر کاری از پوست آب استفاده میشود.
سنباده زنی در اقلب افکار عمومی کاری ساده و بدون نیاز به علم خاص یا تجربه ی خاصی است که متاسفانه باعث ایجاد ذهنیتی اشتباه و ناآگاهی از این هنر بسیار خوب شده است .
باید گفت که سنباده زنی خود یک هنر بوده و نیاز به کسب علم خاص و تجربه ی کاری خاص است و از جایی که این هنر تدریس یا کتب خاصی ندارد برای یاد گیری حتما باید اساتیدی که در این حوزه کار میکند دارد برای مثال که متوجه هدف بشوید سنباده زنی سنگی مات و زبر را برای تهیه یک نگین انگشتری و مثال میزنم اگر از اساتید این کار و هنر سوال کنید که چند سطح یا نمره سنباده میزنند تا از سنگی بد رنگ و زیر نگینی بسیار شفاف و براق و زیبا ساخته شود متوجه منظور خواهید شد ،حالا چرا ما نیاز به این سطح از اگاهی در کار سنباده زنی در سفال هستیم چرا ؟
چون اگر مسلط به لین هنر و علم صاف و سیقل کاری باشید بدترین ایراد های سطحی را میتوانید هموار و رفع کنید و هرچه سطح کار سفال صاف و نرم تر در اصطلاح کاری باشه کار ابزار هایی چون دور گیر ها طراحی با قلم و رنگ و لعاب گذاری های میشود و باعث بالا رفتن سطح سرعت کار زیبایی بعد از کار نبودن ناصافی یا نازیبایی هنری بر روی سطح و انجام راحتر کار هنری شما خواهد شد .
به هرنمره سنباده ای که بر روی برگه های سنباده ها بنا به سطح زبری و سایندگی آنها شماره گذاری و کیفیت گذاری شده است در کار و اجرا یک سطح میگویند .
و ما برای کار سفالحداقل سه سطح سنباده و حداکثر چهار سطح سنباده پیشنهاد میکنیم بنا به :
1-زمان یا حد سنباده کشی یک سطح است یعنی یک دست لایه زنی با سنباده بطوری که نباید خیلی باعث نازک شدن بشوید سریع و گذرا برای از بین بردن ناصافی ها
2- از نمره های زبر به نمره های نرم تر سنباده زنی
3- نرمی و انعطاف دستان در سنباده زنی و درک میزان فشار روی سطح برای نرم کردن سطح
سفال نه تراشیدن و از بین بردن لایه های سفال و نازک کردن
نمره های مورد نیاز
سنباده نمره 60
سنباده نمره 200
سنباده نمره 400
سنباده نمره 800
وبهترین
سنباده دست ساز تیکه از از پارچه شلوار جین یا کتان که بعد از سنباده زنی از زبر به نرمتر سطحی صاف و تمیز را به شما خواهد داد و قابل شستشو مدام استفاده کردن است .
کاری از سرای سفال کرج و سایت جهازکوو.